Nowe technologie nie ominęły zawodu tłumacza. Nie mam jednak na myśli automatyzacji z użyciem maszynowych translatorów, lecz programy wspierające tłumaczenie. Są to narzędzia CAT (od ang. computer aided translation), dzięki którym profesjonalni tłumacze mogą pracować szybciej i wygodniej. Jak wygląda to w praktyce?
Jakie funkcjonalności ma oprogramowanie dla tłumaczy?
Zawodowi tłumacze wykonują rocznie setki stron przekładu. Narzędzia CAT powstały po to, aby łatwiej im było nad tymi wszystkimi tekstami zapanować. Oprogramowanie dla tłumaczy służy zasadniczo dwóm celom. Po pierwsze, aby proces tłumaczenia był wygodny i usprawniony. Po drugie, by można było przechowywać wykonane przekłady i glosariusze. Zacznijmy od pierwszej funkcji. Wszystkie narzędzia dla tłumaczy mają po pierwsze ułatwiać pracę z tekstem, dlatego pozwalają na wyświetlanie równocześnie oryginału i wykonywanego tłumaczenia pisemnego. Tekst źródłowy dzielony jest na segmenty, to jest pełne jednostki takie jak zdania. W ten sposób tłumacz nie musi dzielić uwagi między dwa dokumenty czy sukcesywnie zastępować oryginał tłumaczeniem.
Klarowny układ przyczynia się do przyspieszenia pracy na wiele sposobów. Tekst podzielony na segmenty łatwiej jest przeglądać, analizować, porównywać. Można też łatwo pominąć chwilowo fragment wymagający sprawdzenia terminologii i przejść do kolejnych, a potem uzupełnić brakujący. Podział na segmenty jest też potrzebny do tworzenia pamięci tłumaczeniowej. Powstaje ona bowiem poprzez zapisywanie par tekst źródłowy - tekst przetłumaczony. Zapisywać można także glosariusze, inaczej bazy terminologii, czyli pojedyncze pojęcia w języku źródłowym i docelowym. Zarówno pamięć jak i glosariusz są w narzędziu CAT zawsze łatwo dostępne.
Korzyści z tworzenia pamięci tłumaczeniowej
Dlaczego tak ważne jest, aby tłumacząc zachowywać przekład w pamięci tłumaczeniowej? Po pierwsze, tłumacz stykający się z różnorodnymi dokumentami, tematami, branżami nie ma tak naprawdę szansy zapamiętać wszystkich pojęć, z którymi się spotkał. O ile nie specjalizuje się wyłącznie w jednej dziedzinie (co zdarza się niezbyt często), na przestrzeni czasu mogą powracać do niego dziedziny, z którymi się już zetknął. Odświeżenie sobie potrzebnej terminologii jest dzięki pamięci tłumaczeniowej dużo łatwiejsze. Da się ją bowiem w narzędziu CAT łatwo przeszukiwać, glosariusz podobnie.
Ponadto, może się zdarzyć, że przy wielokrotnym tłumaczeniu dla jednego klienta pewne teksty zaczną się powtarzać. Przykładowo, producent narzędzi tworzy dla nich instrukcje użytkowania, które dla podobnych produktów są do pewnego stopnia takie same. Pamięć tłumaczeniowa ułatwi wtedy zachowanie spójności, dzięki wykorzystaniu kiedyś przetłumaczonych segmentów. W takiej sytuacji zyskać może jednak nie tylko tłumacz. Klient również może odczuć korzyści dwojakiego rodzaju. Po pierwsze, terminy realizacji tłumaczeń pisemnych są krótsze. Po drugie natomiast, analiza treści powtarzających się przy pomocy oprogramowania dla tłumaczy pozwala oferować niższe stawki za powtórzenia czy rabaty. Narzędzia CAT zmieniły więc jak widać nie tylko pracę tłumaczy, ale i całą branżę.
