Nie tak dawno, aby oglądać i słuchać programów korzystaliśmy wyłącznie z telewizji i radia, a do tego według odgórnie ułożonego harmonogramu dostawcy. Dziś, w dobie Internetu, mamy coraz większe możliwości w zakresie wyboru platform streamingowych, które gwarantują nam oglądanie filmów i seriali online na dowolnym urządzeniu, a do tego w niewymuszonym momencie. Większość z nas chętnie korzysta z tego udogodnienia i właśnie tak spędza swój wolny czas. Ale czy zastanawialiśmy się kiedyś, jak wygląda proces tłumaczenia naszego ulubionego programu?
Napisy, lektor, a może dubbing?
Tłumaczenia audiowizualne obejmują wiele materiałów: warstwę językową ustną oraz pisaną, obrazy, dźwięk, a także muzykę. W Polsce wykonuje się je w trzech postaciach: jako napisy, lektor, a także dubbing. Każda z tych form stawia przed tłumaczem inne wymagania, natomiast sam proces wygląda bardzo podobnie.
Pierwszym punktem jest transkrypcja, czyli przekształcenie ścieżki dźwiękowej na tekst pisany. Transkrypcja musi zostać uzupełniona o znaczniki czasowe, dzięki którym przy kolejnych etapach pracy mamy gwarancję, że napisy/dźwięk będą pojawiały się w dobrym czasie. Z tak przygotowanym materiałem rozpoczyna się tłumaczenie pisemne na język docelowy.
Napisy to graficzny zapis ścieżki dźwiękowej. Ich przygotowanie stanowi nie lada wyzwanie – ponieważ wypowiedź zawsze trwa krócej niż czas przeczytania jej zapisu graficznego, tłumacz musi wymyślić zgrabną wersję kwestii, która „zmieści się” w momencie ustnej deklaracji bohaterów.
Nieco inaczej jest w przypadku tłumaczeń, które docelowo będą wykonywać lektorzy lub osoby dubbingujące. Tłumaczenie nie musi zostać ograniczone do konkretnej liczby słów. Nie oznacza to jednak, że jest bezproblemowe - dodatkową trudnością jest tu umiejętność dopasowania się do akcji, posiadanie nienagannej dykcji i brak akcentu oraz jakichkolwiek wad wymowy.
Tłumaczenia audiowizualne jako mało istotny typ tłumaczenia
Tłumaczenia audiowizualne są mylnie odbierane jako mało istotne. Można śmiało powiedzieć, że w dzisiejszych czasach mają ogromny wpływ na komunikację międzynarodową. Dodatkowo, choć znacznie różnią się chociażby od tłumaczeń literackich, stanowią twórcze i kreatywne zadanie. Mamy tu do czynienia z transkreacją – od tłumacza wymaga się nie tylko doskonałej znajomości języka, ale także szerokiej wiedzy dotyczącej kulturowego tła powiązanego z językiem – zarówno źródłowego, jak i docelowego.
