Tłumaczenia pisemne towarzyszą ludzkości od zarania dziejów, umożliwiając komunikację między różnymi kulturami i narodami. Pozwalają nam przełamywać bariery językowe i dzielić się wiedzą, kulturą i ideami z ludźmi z całego świata.
Z biegiem czasu profesja tłumacza ewoluowała, a wraz z nią zmieniło się postrzeganie tłumaczeń pisemnych, bo to właśnie o nich mowa.
Czy z perspektywy XXI wieku tłumaczenia pisemne są sztuką, rzemiosłem, a może już przemysłem?
Sztuka tłumaczenia
Tłumaczenie można postrzegać jako sztukę ze względu na kreatywność i umiejętności interpretacyjne, które są niezbędne do wykonania dobrego przekładu. Tłumacz winien nie tylko znać języki źródłowy i docelowy, ale także umieć oddać niuanse znaczeniowe, styl i kontekst tekstu oryginalnego.
Tłumaczenie poezji czy literatury pięknej wymaga szczególnych umiejętności językowych i literackich, aby móc oddać piękno i kunszt języka źródłowego. Dobry tłumacz jest niczym artysta, który tworzy nowe dzieło na podstawie istniejącego materiału źródłowego.
Tłumacz rzemieślnik
Z drugiej strony, tłumaczenia pisemne można również traktować jako rzemiosło, które wymaga precyzyjnego warsztatu i znajomości określonych reguł oraz technik. Tłumacz musi zwracać uwagę na gramatykę, ortografię, interpunkcję i stylistykę języka docelowego. Ważna jest również znajomość specyfiki różnych rodzajów tekstów, np. tekstów prawnych, technicznych czy marketingowych.
Zawodowi tłumacze muszą znać i stosować odpowiednie normy językowe i terminologię, a także potrafić korzystać z różnych narzędzi i pomocy. W określonych okolicznościach tłumaczenia pisemne to praca wręcz żmudna i wymagająca precyzji, cierpliwości i dbałości o szczegóły. W pracy tłumacza liczy się również znajomość oraz umiejętność stosowania strategii oraz technik przekładu, a warsztat tłumacza odgrywa bardzo ważną rolę.
Przemysł tłumaczeniowy
Wraz z rozwojem technologii oraz postępującą globalizacją tłumaczenia stały się coraz bardziej powszechne i dostępne. Powstały duże firmy tłumaczeniowe, które oferują swoje usługi na skalę masową. Tłumaczenia stały się produktem, a tłumacze w niektórych przypadkach są niczym pracownicy liniowi, którzy w fabrykach taśmowo "produkują teksty" w różnych językach.
Wraz z rozwojem sztucznej inteligencji (SI) coraz częściej mówi się też o tym, że tłumaczenia maszynowe (ang. Machine Translation) w przyszłości zastąpią tłumaczenia ludzkie (ang. Human Translation). Jednakże, jak dotąd, tłumaczenia maszynowe nie są w stanie oddać wszystkich niuansów języka ludzkiego i często zawierają nieakceptowalne błędy. W związku z tym opracowanie finalnego tłumaczenia bazującej na automatycznie generowanych treściach wciąż wymaga udziału ludzi. Tłumacze nadal będą odgrywać kluczową rolę w tłumaczeniu tekstów specjalistycznych, wymagających precyzyjnego języka i znajomości szerokiego kontekstu.
W przyszłości tłumaczenia pisemne będą prawdopodobnie coraz bardziej zautomatyzowane. Tłumaczenia maszynowe będą coraz lepsze i coraz częściej wykorzystywane. Jednakże, zawodowi tłumacze nadal będą odgrywać ważną rolę. Będą potrzebni do tłumaczenia specjalistycznych tekstów, będą wykonywali tłumaczenia ustne i nadzorowali oraz korygowali tłumaczenia maszynowe.
Podsumowując, tłumaczenie jest złożonym procesem, który łączy w sobie elementy sztuki, rzemiosła i przemysłu. Tłumacze to profesjonaliści, którzy posiadają niezbędną wiedzę i umiejętności, aby zapewnić wysoką jakość przekładu.
Tłumaczenie łączy w sobie elementy wszystkich trzech dziedzin. Jest sztuką, ponieważ wymaga od tłumacza kreatywności oraz talentu. Nosi znamiona rzemiosła, ponieważ opiera się na ścisłych regułach i praktyce. A biorąc pod uwagę technologie tłumaczeniowe, narzędzia wspomagające procesy tłumaczeniowe oraz skalę, na jaką niektórzy globalni gracze wykorzystują tłumaczenia, można rzecz, że większa część naszej branży ma cechy charakterystyczne dla przemysłu.
Ważne jest, aby tłumacze potrafili łączyć w swojej pracy wszystkie te trzy aspekty. Powinni nauczyć się odpowiednio wyważać te aspekty w zależności od zlecenia, okoliczności, kontekstu, materiału źródłowego, wytycznych zleceniodawcy, aby efekty ich pracy w możliwie najlepszy sposób spełniały oczekiwania odbiorców.
