Programy wspomagające tłumaczenia: bez nich nie tylko świat tłumaczeń wyglądałby inaczej. Rozwiązania bazujące na pamięci tłumaczeniowej (ang. Translation Memory) zapewniają istotne usprawnienie realizacji tłumaczenia. Niektóre programy poza funkcjonalnościami stricte tłumaczeniowymi wspierają biura tłumaczeń w całym procesie obsługi zleceń - od przygotowania oferty dla klienta, przez analizę treści, tworzenie pamięci tłumaczeniowych oraz baz terminologicznych, po zaawansowane QA. Należy do nich platforma Memsource.
Czym są programy wspomagające tłumaczenia
Aplikacje czy platformy tłumaczeniowe to nic innego jak programy, które wykorzystując bazy danych pomagają tłumaczom, biurom tłumaczeń oraz firmom korzystającym z usług tłumaczeniowych, choć te ostatnie nie zawsze zdają sobie z tego sprawę. Podstawową funkcją tych programów jest zapisywanie wykonanych tłumaczeń w postaci segmentów. Teksty zapisywane są w formie par składających się z segmentu źródłowego oraz tłumaczenia w odpowiednim języku. Miejscem przechowywania tłumaczeń jest baza danych zwana pamięcią tłumaczeniową.
Po co zapisywać wszystkie tłumaczenia? Na potrzeby usprawnienia bieżącego tłumaczenia. Każda zapisana para segmentów staje się automatycznie dostępna dla mechanizmu porównującego kolejny segment do tłumaczenia z zapisanymi w bazie danych segmentami. Metoda ta zwana jest "Fuzzy matching", a efektem jej działania jest dopasowanie przetłumaczonych segmentów do aktualnie tłumaczonego fragmentu przy uwzględnieniu określonego progu minimalnej zbieżności. W ten oto sposób tłumacz dostaje swego rodzaju podpowiedź wraz ze wskazaniem różnic między wcześniej przetłumaczonym a bieżącym fragmentem tekstu.
Kolejną zaletą programów CAT jest możliwość przeszukiwania pamięci tłumaczeniowej pod kątem poszczególnych fraz czy fragmentów zdań. Można w ten sposób sprawdzić, jaki odpowiednik został zastosowany dla danego słowa źródłowego. Jednak aby unikać konieczności ręcznego sprawdzania, można skorzystać z innej funkcjonalności - tworzenia glosariuszy.
Platforma Memsource daje możliwość dodawania terminów do glosariusza w bardzo prosty sposób. Wystarczy zaznaczyć dane słowo lub sformułowanie źródłowe, użyć określonego skrótu klawiszowego i powtórzyć operację w celu wprowadzenia tłumaczenia lub wpisać odpowiednik ręcznie. Gotowe. Dodanie nowego pojęcia do bazy trwa maksymalnie kilka sekund. Od momentu dodania danego pojęcia do glosariusza praca staje się o wiele łatwiejsza. Gdy tylko oryginalne pojęcie pojawi się w tekście źródłowym, jego odpowiednik będzie wyświetlany w specjalnym okienku jako podpowiedź.
Glosariusz może również zawierać informacje dotyczące przypadków zastosowania, definicję czy odpowiedniki, jakich nie należy stosować. Ma to ogromne znaczenie w przypadku długotrwałej współpracy z danym klientem lub projektów, w których nad przekładem określonego materiału pracuje zespół tłumaczy.
Kiedy należy stosować aplikacje CAT
Zawsze. Niezależnie od rozmiaru, zakresu, kombinacji językowej oraz klienta. Nie ma żadnych przeciwwskazań do stosowania narzędzi wspomagających prace tłumaczeniowe. Choć są pewne wyjątki - ale o nich za chwilę. Każde tłumaczenie, nawet jedna strona tekstu, "wzbogaca" pamięć tłumaczeniową tworzoną dla określonego klienta. Im więcej segmentów (głównie są to zdania) zapisanych w bazie pamięci tłumaczeniowej, tym wyższe prawdopodobieństwo, że w przyszłości któryś z nich będzie pomocą podczas kolejnego zlecenia.
Stosowanie narzędzi CAT jest korzystne dla tłumacza i klienta. Tłumacz z czasem może wykonywać tłumaczenia szybciej zapewniając wyższą spójność oraz jakość przekładu i oferować klientowi niższy koszt bez konieczności obniżania stawki jednostkowej, dzięki czemu zyskuje na konkurencyjności. Klient dostaje tłumaczenia znacznie szybciej, co w określonych przypadkach ma niemałe znaczenie, a niskie koszty na przestrzeni dłuższego czasu sprawiają, że nie musi on szukać tańszej alternatywy.
Programy wspomagające tłumaczenia są czasami przeszkodą. Bardzo rzadko, ale zdarza się. Szczególnie uciążliwe jest przygotowanie materiałów dostarczonych przez klienta w formie skanów - najczęściej są to umowy opatrzone podpisami, akty notarialne czy dokumentacja sądowa. Warunkiem koniecznym efektywności działania programów CAT jest prawidłowa segmentacja tekstu. Ta z kolei zależy od formatowania tekstu źródłowego. Nierzadko czas przygotowania formatowania zeskanowanego dokumentu o niewielkiej objętości jest dłuższy niż czas opracowania samego tłumaczenia. Jeżeli naszym materiałem źródłowym jest dokument urzędowy, który występuje zawsze w niezmienionej formie, opracowanie tłumaczenia w CAT staje się zbędne. W takich sytuacjach najlepiej przygotować sobie porządną podkładkę.
